Elektrisch lassen
Elektrisch lassen – hoe het werkt en welke risico’s het met zich meebrengt
De basis van elektrisch lassen is het gebruik van een elektrische boog, waarvan de temperatuur meestal tussen de 5000 °C en 20.000 °C ligt. Een dergelijke hoge temperatuur smelt het metaal op de lasplaats, waardoor een permanente verbinding van elementen mogelijk is. Bij plasmalassen kan de temperatuur plaatselijk oplopen tot 30.000 °C en meer. Er zijn vele methoden voor elektrisch lassen. Plasmalassen gebeurt met een beklede elektrode, afgeschermd door inerte of reactieve gassen. In het kader van de Basis VCA-cursus verdelen we lasprocessen in twee delen: elektrisch lassen, waarmee we een beklede elektrode bedoelen, en gaslassen (of autogeen lassen) met lasgassen. Deze cursus is niet voor lassers, dus we zullen het niet te precies beschrijven, maar we zeggen hier wel dat je over de juiste kwalificaties moet beschikken om in Nederland te kunnen lassen. De risico’s die gepaard gaan met lasprocessen betreffen echter niet alleen de lasser, en daarom worden ze ook in deze cursus behandeld.
Temperatuurgevaren:
- Kans op brandwonden bij contact met hete onderdelen en spatten.
- Brandgevaar wanneer er brandbare materialen in de buurt zijn.
Spatgevaren:
- Tijdens het lassen ontstaan zogenaamde lasvonken – kleine, hete metaal- en slakdeeltjes die brandwonden of brand kunnen veroorzaken.
Chemische gevaren:
Tijdens het lassen ontstaan lasrook en -gassen, die onder andere de volgende stoffen bevatten:
- stikstofoxiden (NOx),
- ozon (O₃),
- koolmonoxide (CO),
- koolstofdioxide (CO₂),
- dampen van zware metalen (mangaan, chroom, nikkel, cadmium) – afhankelijk van het materiaal.
Giftige stoffen (dioxines, dibenzofuranen) vormen ook een bijzonder risico bij het lassen van vuile, geverfde of gecoate oppervlakken.
Stralingsgevaren:
Een elektrische boog zendt het volgende uit:
- zichtbaar licht (risico op oogletsel),
- ultraviolette (UV) straling (kan brandwonden en oogletsel veroorzaken),
- infrarode (IR) straling (gevaarlijk, vooral bij langdurig werk).
Gevaar voor elektrische schokken:
Risico op elektrische schokken door onjuiste bediening van apparatuur, beschadigde isolatie, vocht op de werkplek.
Hoe kunt u zich beschermen?
- Draag een lasmasker (vizier): Bedek uw hele gezicht – beschermt tegen uv-straling en brandwonden.
- Gebruik een laspak: Bedek uw hele lichaam – beschermt uw huid tegen brandwonden door uv-straling.
- Draag lashandschoenen: Dikke, brandwerende handschoenen beschermen uw handen tegen temperatuurschommelingen en straling.
- Werkschoenen zijn een must: Bescherm uw voeten tegen splinters en zware elementen.
- Zorg voor ventilatie en afzuiging van uitlaatgassen: Vooral in ruimtes, smederijen, laswerkplaatsen en werkplaatsen. LET OP: Las niet in een ruimte zonder geschikte afzuiging van uitlaatgassen!
- Gebruik lastenten en -gordijnen: Ze beperken de verspreiding van rook en straling.
- Houd een poederblusser en een branddeken bij de hand: Een snelle reactie stelt u in staat een beginnende brand te blussen.
Hoe beschermt u uw werkomgeving?
LET OP: Uw werk brengt mensen in de directe omgeving van uw werkplek in gevaar. Lasrook, hoge temperaturen en stralingsuitstoot zijn niet alleen schadelijk voor u, maar ook voor de mensen om u heen!
- Markeer de omgeving: Zorg voor duidelijke markeringen die informeren over laswerkzaamheden.
- Gebruik lasgordijnen: Ze beschermen omstanders tegen onbedoelde blootstelling aan de ogen.
