Spawanie elektryczne

Spawanie elektryczne – jak to działa i jakie niesie ze sobą zagrożenia

Podstawą spawania elektrycznego jest wykorzystanie łuku elektrycznego, którego temperatura waha się zwykle między 5000°C a 20000°C. Tak wysoka temperatura topi metal w miejscu spawania, co pozwala na trwałe połączenie elementów. W procesie spawania plazmowego temperatura może lokalnie osiągać nawet 30000°C i więcej. Istnieje wiele metod spawania elektrycznego. Za pomocą elektrody otulonej, w osłonie gazów obojętnych lub reaktywnych, spawanie plazmowe. Na potrzeby kursu Basic VCA, procesy spawalnicze podzielimy na dwie części – spawanie elektryczne i będziemy mieli na myśli elektrodę otuloną, oraz spawanie gazowe (lub autogeniczne) z wykorzystaniem gazów spawalniczych. Nie jest to kurs dla spawaczy, więc nie będziemy tego wszystkiego opisywać zbyt precyzyjnie, ale powiemy w tym miejscu, że aby w Niderlandach spawać trzeba mieć stosowne uprawnienia. Niemniej jednak ryzyka związane z procesami spawalniczymi, dotyczą nie tylko spawacza, dlatego w tym kursie znalazły się również one.

Zagrożenia związane z temperaturą:

• Możliwość poparzeń przy kontakcie z nagrzanymi częściami i odpryskami.
• Ryzyko pożaru, gdy w pobliżu znajdują się materiały palne.

Zagrożenia związane z odpryskami:

• Podczas spawania powstają tzw. iskry spawalnicze — drobne, gorące cząsteczki metalu i żużla, które mogą spowodować poparzenia lub zaprószyć ogień.

Zagrożenia chemiczne:

• W trakcie spawania powstają dym i gazy spawalnicze, zawierające m.in.:
  • tlenki azotu (NOx),
  • ozon (O₃),
  • tlenek węgla (CO),
  • dwutlenek węgla (CO₂),
  • opary metali ciężkich (mangan, chrom, nikiel, kadm) — zależnie od materiału.
• Szczególne ryzyko niosą ze sobą również toksyczne związki (dioksyny, dibenzofurany) występuje przy spawaniu zabrudzonych, lakierowanych lub powlekanych powierzchni.

Zagrożenia związane z promieniowaniem:

• Łuk elektryczny emituje:
  • światło widzialne (ryzyko uszkodzenia wzroku),
  • promieniowanie ultrafioletowe (UV) (grozi poparzeniem skóry i uszkodzeniem wzroku),
  • promieniowanie podczerwone (IR) (niebezpieczne szczególnie przy długotrwałej pracy).

Zagrożenie porażeniem prądem:

• Ryzyko porażenia prądem elektrycznym przy niewłaściwej obsłudze sprzętu, uszkodzonej izolacji, wilgoci na stanowisku pracy.

Jak chronić siebie?

• Noś maskę spawalniczą (przyłbicę):
  Zasłaniaj całą twarz — zabezpiecza przed promieniowaniem UV i poparzeniami.

• Używaj kombinezonu spawalniczego:
  Zakrywa całe ciało — chroni skórę przed oparzeniami promieniowaniem UV.

• Zakładaj rękawice spawalnicze:
  Grube, ognioodporne, chronią dłonie przed temperaturą i promieniowaniem.

• Obowiązkowo buty robocze:
  Chronią stopy przed odpryskami i ciężkimi elementami.

• Zapewnij wentylację i odciąg spalin:
  Szczególnie w pomieszczeniach, kuźniach, spawalniach, warsztatach. PAMIĘTAJ: Nie wolno wykonywać spawania w żadnym pomieszczeniu, które nie ma odpowiedniego wyciągu spalin!

• Korzystaj z namiotów i kurtyn spawalniczych:
  Ograniczają rozprzestrzenianie się dymu i promieniowania.

• Miej pod ręką gaśnicę proszkową i koc gaśniczy:
  Szybka reakcja pozwala ugasić zarzewie pożaru.

Jak chronić środowisko pracy?

PAMIĘTAJ: Twoja praca zagraża ludziom w bezpośredniom otoczeniu Twojego stanowiska pracy. Dymy spawalnicze, wysoka temperatura i emisja promieniowania, szkodzą nie tylko Tobie, ale też ludziom w Twoim otoczeniu!

• Oznakuj teren:
  Wyraźne oznaczenia informujące o prowadzeniu prac spawalniczych.

• Stosuj kurtyny spawalnicze:
  Chronią osoby postronne przed przypadkowym naświetleniem oczu.